Çevresel Etki Değerlendirmesi

ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi) kavramı, ülkemizde ilk kez Ağustos 1983’te 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 10. maddesiyle çevre mevzuatına girdi.

Türkiye’de sağlam bir çevre yönetimi oluşturmanın esas temelini ÇED sürecinin yasal, kurumsal ve teknik altyapı açısından güçlendirilmesi teşkil etmektedir . ÇED’ in amacı; ekonomik ve sosyal gelişmeye engel olmaksızın, çevre değerlerini ekonomik politikalar karşısında korumak, planlanan bir faaliyetin yol açabileceği bütün olumsuz çevresel etkilerin önceden tespit edilip, gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamaktır.

Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED); Çevre Ve Şehircilik Bakanlığı tarafından çıkarılan ÇED Yönetmeliği kapsamında yürütülmektedir. İlk yönetmelik olan 1993 yılından bu yana farklı zaman aralıklarında yeni yönetmelikler yayımlanmış ve değişiklikler yapılmıştır.

Mevcut durumda 25/11/2014 tarihli ve 29186 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği geçerlidir.

 01 Kasım 2013 tarihinden itibaren ÇED işlemlerine ilişkin başvurular “Çevrimiçi ÇED Süreci Yönetimi Sistemi (e-ÇED)” üzerinden yapılmaktadır.

ÇED Süreci
ÇED Yönetmeliği;
•         Ek-1 Listesinde yer alan faaliyetlerin, ÇED RAPORU hazırlatarak ÇED OLUMLU Belgesi,
•         Ek-2 Listesinde yer alan faaliyetlerin ise, Proje Tanıtım Dosyası hazırlatarak ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRME Belgesi, alma zorunluluğu bulunmaktadır.

Söz konusu ÇED Raporu ve Proje Tanıtım Dosyalarının; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan Yeterlik Belgesi almış kuruluşlara hazırlattırılması gerekmektedir.

Firmamız; ÇED Yönetmeliği kapsamında yer alan ve kurulması planlanan tesisin Yönetmelikte yer aldığı listeyi dikkate alarak;

EK-1 Listesinde Yer Alan Faaliyetler İçin Uygulanacak Aşamalar:
1. ÇED Başvuru Dosyasının Hazırlanması ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na sunulması, 
2. Halkın Katılımı Toplantısı organizasyonunun yapılması ve Toplantının gerçekleştirilmesi, 
3. Format Belirleme Toplantısına katılım sağlanarak, proje hakkında detay bilginin verilmesi ve formatın alınması, 
4. Alınan format çerçevesinde ÇED Raporu hazırlayarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na sunulması, 
5. Raporun değerlendirilmesinin yapılacağı, İnceleme Değerlendirme Kurulu Toplantısına katılımın sağlanması, 
6. ÇED OLUMLU Belgesinin alınması. 

EK-2 Listesinde Yer Alan Faaliyetler İçin Uygulanacak Aşamalar:
1. Proje Tanıtım Dosyasının hazırlanması ve ilgili İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü’ne sunulması, 
2. ÇED Komisyon üyelerinin, faaliyet yerindeki keşif çalışmalarına iştirak edilmesi, 
3. Komisyon üyeleri tarafından istenebilecek ek bilgi, belge ve ölçümlerin hazırlanarak İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü’ ne sunulması, 
4. ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRME Belgesinin alınması. 
Süreçlerini takip etmektedir.

ÇED Yönetmeliği'ne Tabi Olduğu Halde Yükümlülüklerini Yerine Getirmeyen Faaliyet Sahipleri Ne Gibi Yaptırımlarla Karşılaşabilir?

2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 10. Maddesinde;
Gerçekleştirmeyi plânladıkları faaliyetleri sonucu çevre sorunlarına yol açabilecek kurum, kuruluş ve işletmeler, Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu veya proje tanıtım dosyası hazırlamakla yükümlüdürler. 

Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı alınmadıkça bu projelerle ilgili onay, izin, teşvik, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez; proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez.

Yine aynı kanunun 20. maddesi (e) bendinde;
"Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecine başlamadan veya bu süreci tamamlamadan inşaata başlayan ya da faaliyete geçenlere yapılan proje bedelinin yüzde ikisi  oranında idarî para cezası verilir. Cezaya konu olan durumlarda yatırımcı faaliyet alanını eski hale getirmekle yükümlüdür." hükümleri yer almaktadır.

ÇED Yönetmeliği'ne tabi oldukları halde yükümlülüklerini yerine getirmeyen faaliyetler ilgili Valilikçe süre verilmeksizin durdurulur